Zelfscanner verdrijft het kassameisje nog niet

De zelfscanner lijkt niet meer weg te slaan uit de supermarkt. In veel winkels is het nu al mogelijk om zelf de boodschappen te scannen en snel af te rekenen. Toch gaat de opmars trager dan verwacht. De eerste experimenten met de nieuwe vorm van betalen dateren namelijk al uit de jaren negentig. In 2003 begon het zelfscannen zich uit te breiden.

Door die uitbreiding dachten deskundigen dat binnen vijf jaar de helft van het kassapersoneel overbodig zou worden. Dat is echter ruim twaalf jaren later nog steeds bij lange na niet het geval. In de nieuwe 'onbemande' winkel in Amsterdam worden de kassa-meisjes bijvoorbeeld ingezet als gastvrouw.

Prijs
Volgens food designer en voormalig marketeer Marielle Bordewijk zullen de kassameisjes nooit helemaal verdwijnen. ,,Het is natuurlijk vooral een maatregel uit efficiency. De prijs is nog steeds het meest gebruikte middel om de concurrent een stap voor te blijven. Ik verwacht niet dat kassa's helemaal verdwijnen, maar ik denk wel dat er steeds meer van dit soort zelfafreken-systemen zullen komen.''

Klinisch
Volgens Bordewijk moeten supermarkten oppassen dat ze niet te klinisch worden. ,,Het wordt allemaal al wat zakelijker. De menselijkheid verdwijnt. Ik vind dat je juist de rol van je personeel meer betekenis moet geven. De kassa-mevrouw zit ook onder hevige tijdsdruk, zo gezellig is dat ook niet altijd. Geef dan je kassapersoneel inderdaad de rol van gastvrouw of gastheer en laat ze echt contact maken met klanten. Het is natuurlijk wel aan de gastvrouw om in te schatten wie daar behoefte aan heeft en wie niet.''

Bordewijk ziet nog meer kansen bij de opmars van de zelfscankassa. ,,Je kunt dan meer mensen inzetten op echt specialistisch werk, zet vakmensen die bijvoorbeeld echte slagerskennis hebben weer op de vleesafdeling.''

Koffiedik
Volgens het Centraal Bureau Levensmiddelen, de beroepsorganisatie voor supermarkten, is de toekomst ongewis. ,,Het is voor ons ook een beetje koffiedik-kijken''. stelt voorlichter Miranda Boer. ,,We hebben de laatste jaren de zelfscankassa's zien toenemen en de klant is er ook aan gewend. Maar we hebben nog steeds een groot aantal caissières.''

Het CBL ziet met de opkomst van de zelfscankassa geen extra risico voor diefstal. ,,Het grootste deel van de klanten is te vertrouwen en er is op afstand ook controle op. We hebben bovendien steekproeven. Maar niet iedereen is een dief en mensen die echt willen stelen vinden wel een manier. Die nemen niet het risicio om onder een steekproef te vallen. Winkeldieven zijn over het algemeen wat inventiever.''

Met de zelfscankassa komt de controle op alcohol en tabak niet te vervallen. De kassa blokkeert namelijk zodra alcohol wordt aangeboden. Alleen een medewerker kan de betaling vervolgens afronden.

Kassameisje
Dat het kassameisje voor sommigen onmisbaar is, blijkt uit de vele enthousiaste reacties op onze oproep voor de 'leukste cassière van Nederland'.
De genomineerden hebben een hart voor de klant, zijn altijd opgewekt en staan voor iedereen klaar.

Zo is het bijvoorbeeld helemaal niet vreemd om in de langste rij te gaan staan voor die ene caissière vanwege haar glimlach en dat leuke praatje. Uit een poll blijkt dat 18 procent van de lezers de babbel bij de kassa het meest zal missen als er alleen maar zelfscanners zouden zijn.

Ook kinderen schijnen baat te hebben bij de kassajuffrouw. ,,Bij 'tante' Celine mag alles. Zelfs kleine kinderen weten haar en de snoepjes in haar zak goed te vinden!'', schrijft een medewerker van de Albert Heijn in Uithuizen over haar collega.

Voor sommige klanten is een caissière meer dan iemand de boodschappen afrekent. Zo heeft Clazien Voituron, die al 25 jaar werkt bij de AH, zelfs klanten die nu tot haar vriendenkring behoren. Uit de poll blijkt verder dat een meerderheid tegen de overname van zelfscanners is (64 procent). Ongeveer de helft (48 procent) daarvan denkt dat de zelfscanners alleen maar gestuntel en lange rijen opleveren.

Chris Klomp /ad.nl /© ANP